„Zadaniem odpowiedzialnych wychowawców i nauczycieli jest pokazać uczniom, że prawdziwą wartość ma jedynie to, co przychodzi z trudem. Polsce i światu potrzeba ludzi o mocnych charakterach” (Mieczysław Albert Krąpiec)
Wartości w edukacji szkolnej : lektury szkolne i blog jako nośnik wartości / Bożena Krupa. - Sandomierz : Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza, 2019, sygn. 111708
Słowo „wartość” oznacza coś cennego, ważnego, znaczącego, do czego się dąży. Ale też prawdę, dobro, piękno, wolność, odpowiedzialność, efektywność czy mądrość.W kontekście edukacyjnym wartości jawią się jako zadanie, które nie tylko pociąga jednostkę (ucznia), ukierunkowuje ją, ale tworzy jako osobę we wszystkich wymiarach funkcjonowania. Wartości są zatem nierozerwalnie związane z edukacją szkolną, w szczególności edukacją humanistyczną. Są one świadomie realizowane i przekazywane uczniom w procesie dydaktyczno-wychowawczym przez nauczyciela, a jednocześnie współtworzone przez uczniów w interakcji z nauczycielem, ale powstają także dzięki oddziaływaniu na uczniów środków dydaktycznych, w szczególności podręczników i książek stanowiących lekturę podstawową.
Książka zawiera przegląd definicji wartości, systemu wartości oraz hierarchii i typologii wartości, jak również wypowiedzi wybranych autorów na temat istnienia wartości sposobów ich rozumienia. Zawiera także wyniki badań w zakresie hierarchii wartości życiowych przeprowadzonych wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Kształcenie charakteru - brakujące ogniwo wychowania / Katarzyna Pawełek. - Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019, sygn. 111871
Praca w całości poświęcona jest problemowi kształtowaniu charakteru. Na pytanie jak to robić? odpowiedzi udzielają w swoich przemyśleniach klasycy: przekonania Juliusza Payota o potrzebie wzmagania woli człowieka, refleksje Jacka Woronieckiego na temat konieczności rozwijania cnót i rugowania wad, Mieczysław Kreutza ukazuje znaczenie pracy nad ludzkim postępowaniem. Z kolei koncepcja wychowawczego rozwoju człowieka Stefana Kunowskiego pokazuje złożoność i wieloaspektowość kwestii związanych z wychowaniem i kształtowaniem jednostki: od rozwoju biosu, w dalszej kolejności etosu, następnie agosu, wskazanie na znaczenie losu oraz zaakcentowanie współdziałania wychowanka, będące warunkiem skutecznego wychowania.
Książka składa się z trzech części, w których kolejno przedstawiono odmienne wizje człowieka jako zapoznane źródło kryzysów wychowawczych, rozwój problematyki związanej z charakterem i wybrane sposoby jego rozumienia, wychowawcze i etyczne aspekty kształcenia charakteru, aktualność omawianej problematyki w oddziaływaniach pedagogicznych (zwłaszcza wychowawczych i profilaktycznych dobrodziejstw płynących z pracy nad sobą) oraz możliwości tkwiące w obrębie wybranych klasycznych ujęć formowania charakteru u wyżej przywołanych J. Payota, J. Woronieckiego, M. Kreutza oraz S. Kunowskiego ujmujących człowieka w coraz szerszym spektrum. Pracę kończy omówienie, na podstawie wyników badań własnych, obecności idei kształcenia charakteru w praktyce wychowawczej.
Kształtowanie etosu zaufania w szkole : studium socjopedagogiczne / Małgorzata Czerwiec. - Wydanie I. - Kraków : Impuls, 2020, sygn. 112567
W pierwszej części niniejszej publikacji zaufanie zaprezentowano jako ostoję życia społecznego, z uwzględnieniem kontekstu teoretycznego, stanowiącego tło i gwarantującego możliwość formułowania poszczególnych definicji terminu. Dokonano eksplikacji zaufania z perspektywy różnych dziedzin nauki, a także odniesiono się do pojęcia etos i podjęto próbę analizy tego zjawiska. Poruszono również problematykę zaufania w wybranych historycznych koncepcjach filozoficznych oraz socjologicznych (między innymi u Emila Durkheima i Anthony'ego Giddensa).
W drugiej części skoncentrowano się na szkole jako instytucji budującej zaufanie społeczne, jej przestrzeniach, głównych ideologiach edukacyjnych oraz pytaniach o jej przyszłość w sytuacji zmian społeczno-kulturowych.
W trzeciej części rozprawy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy społeczeństwo ma zaufanie do edukacji. Oprócz prezentacji modelu wychowania Piotra Sztompki pogłębiono tu refleksję na temat potencjalnych działań, które w przestrzeni edukacyjnej mogłyby budować zaufanie w szkole. Kolejne rozdziały składające się na tę część, poświęcono w całości zagadnieniom dotyczącym problematyki badawczej i procedurze badań. Ta część zawiera również informację o motywach wyboru problematyki badawczej oraz podstawowych standardach prowadzonych studiów.
Z kolei w część piątej przedstawiono wyniki oraz dokonano analizy zebranego materiału dotyczącego zaufania w doświadczeniach i świadomości podmiotów funkcjonowania szkoły. Kluczową kwestią było zaufanie w percepcji podmiotów edukacji, czyli określenie, w jaki sposób definiują zaufanie uczniowie, nauczyciele i rodzice a także jak poszczególne grupy podmiotów postrzegają relacje społeczne w szkole (przejaw kultury zaufania).
Ostatnia część książki obejmuje syntetyczne wnioski z badań oraz rozważania dotyczące potrzeby i możliwości tworzenia etosu zaufania w szkole.