W niedzielę 27 października w Gminnym Ośrodku Kultury w Bojanowie odbyła się wystawa poplenerowa pt. „Wczoraj i dziś” w ramach projektu pn. „Plener Hafciarski w Bojanowie – wpisanie haftu lasowiackiego na Krajową Listę Dziedzictwa Niematerialnego”, dofinansowanego z budżetu Województwa Podkarpackiego. Organizatorem była Spółdzielnia Socjalna Łęgowianka na czele z Panią Anitą Rybą, prezesem tego wyjątkowego przedsiębiorstwa, wielką pasjonatką kultury lasowiackiej, instruktorem rękodzieła artystycznego, działaczką i radną gminną.
Z ogromną radością Pani Małgorzata Fajt, wicedyrektor ds. Biblioteki Pedagogicznej w Tarnobrzegu przy PZPW w Rzeszowie przyjęła zaproszenie do współtworzenia tego niezwykłego wydarzenia. To niezmiernie miłe, że nasze nieszablonowe edukacyjne projekty, które powstały specjalnie na lutową konferencję „Lasowiaczka z Machowa” – monodram oraz animacja – wciąż wzbudzają zainteresowanie i emocje.
Monodram pt. „Jak to Marysi znachorka różę odmówiła, czyli gusła lasowiackie” otworzył spotkanie, przenosząc publiczność do lasowiackiego świata. „Pamiętam” to słowo-klucz. To relacja dorosłej już kobiety, która opowiada, czego doświadczyła, będąc młodą dziewczyną. Pani Monika Bieniek, która wyreżyserowała i wykonała monodram, o świecie lasowiackim opowiedziała z perspektywy kobiety i jej emocji – bo emocje są ponadczasowe. Stąd cała ich gama: od podekscytowania, niepewności i lęku, których bohaterka doświadczała, czekając na znachorkę, poprzez strach, ból, ale i nadzieję, które czuła podczas obrzędu, aż po radość i wdzięczność, gdy okazało się, że znachorka wyleczyła ją z róży, czyli brzydkich, czerwonych plam, które zeszpeciły jej twarz (dbanie o urodę również okazuje się być ponadczasowe:). Należy dodać, że przepiękny kostium do monodramu uszyła Pani Anita Ryba. Jesteśmy pod wrażeniem!
Animacja pt. „Jestem Maria Kozłowa – Lasowiaczka z Machowa” to monolog, który wygłosiła do zebranych sama Maria Kozłowa, tarnobrzeska Patronka Roku 2024, ożywiona przy użyciu narzędzi sztucznej inteligencji. Usłyszeć głos Marii Kozłowej to była wyjątkowa gratka, a dodatkową było dopowiedzenie wizualne – wspaniałe, unikatowe zdjęcia z życia tej niezwykłej twórczyni ludowej, propagatorki folkloru lasowiackiego. Szczególnie mocno wybrzmiało przesłanie, jakie skierowała do nas z ekranu Maria Kozłowa „…pamiętać trzeba, skąd jesteśmy, gdzie są nasze korzenie…”. Warto dodać, że ten przejmujący monolog napisała Pani Dorota Kozioł, prywatnie córka machowskiej poetki. Natomiast niezwykłą animację z wykorzystaniem narzędzi AI opracowała Pani Ewa Miękina.
Dla wielu, zwłaszcza dla młodych, świat Lesioków może wydawać się przestarzały i mało atrakcyjny, dlatego każda inicjatywa, która edukuje, oswaja, inspiruje jest na wagę złota. Oba nasze projekty wyróżnia innowacyjność, ale być może właśnie również dzięki temu, dzięki tej współczesnej formule, młodzi ludzie będą chcieli w przyszłości sięgać do tej bogatej tradycji – ze świadomością, że tu są ich korzenie. Być może dzięki tej optyce młodzież odkryje wspaniałą mądrość i piękno kultury lasowiackiej, potraktuje ją jako źródło inspiracji, gdzie szacunek, prawda, ale i wiara są wartościami najwyższymi.
Podczas spotkania pt. „Wczoraj i dziś” publiczność miała też okazję podziwiać wspaniałe występy zespołów ludowych: Zespołu Ludowego „Cyganianki” z Cyganów, Zespołu Ludowego „Górniacy” z Kolbuszowej Górnej, Zespołu Śpiewaczo-Obrzędowego „Mazurzanie” z Mazurów oraz Zespołu Obrzędowego „Lasowiaczki” z Baranowa Sandomierskiego – absolutnie wyjątkowa strawa dla ducha! Natomiast o pokarm dla ciała zadbały Panie z Koła Gospodyń wiejskich „Przyszowianki” z Przyszowa, które przygotowały przepyszny Poczęstunek Lasowiacki.
Najważniejszą ozdobą spotkania była wystawa wspaniałych prac, które zachwycały precyzją i artyzmem wykonania. Te unikatowe arcydzieła z haftu lasowiackiego świadczą same za siebie – tak piękne dziedzictwo należy odpowiednio uhonorować i kultywować. By inspirować kolejne pokolenia.
To było inspirujące spotkanie! Dziękujemy za wspólne emocje i wspaniałą atmosferę!
