Biblioteka Pedagogiczna w Tarnobrzegu

1. ASCHENBRENNER HALINA (1927-1996), harcerka, członkini WiN, nauczyciel. Ukończyła szkołę powszechną w Tarnobrzegu i rozpoczęła naukę w tamtejszym Gimnazjum. W okresie okupacji uczennica tajnego nauczania. Od lat szkolnych związana z harcerstwem. W 1947 r. zdała maturę w tarnobrzeskim gimnazjum. W 1948 roku podjęła studia na UJ na kierunku filologii polskiej, które ukończyła z tytułem magistra. Przez prawie 30 lat pracowała jako nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Tarnobrzegu.
2. BĘCZKOWSKA KRYSTYNA (ur. w 1940 r.), nauczycielka, poetka. Ukończyła w 1959 r. Liceum Pedagogiczne w Sandomierzu, a w 1969 r. zdała egzamin magisterski (filologia polska w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie). Przez wiele lat pracowała jako polonistka w szkołach podstawowych w Darominie, Obrazowie, Baranowie Sandomierskim oraz w Liceum Ogólnokształcącym w Grębowie, a także jako nauczyciel-bibliotekarz w tarnobrzeskiej Szkole Podstawowej nr 4. Aktualnie jest na emeryturze i mieszka w Tarnobrzegu. Na jej dorobek piśmienniczy składają się artykuły i wiersze w prasie, a także wydawnictwa książkowe. Wydała cztery tomiki wierszy („Światła i cienie”, „Wynurzenia”, „Pejzaże poetyckie”, „Rytmy serca”), opowiadanie „Okupacyjne wspomnienia matki”. Jako publicystka współpracuje z prasą, ogłasza przede wszystkim artykuły tematycznie związane z twórczością naukową z zakresu literatury dla dzieci i młodzieży.
3. BUCZEK WINCENTY (1893-1951), nauczyciel, działacz społeczny. Po ukończeniu szkoły ludowej w Mokrzyszowie uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Rudniku nad Sanem, które ukończył w 1913 r.. Rozpoczyna pracę jako nauczyciel w Machowie a w 1918 r. zostaje przeniesiony do szkoły w Sobowie, zostając z czasem jej kierownikiem.  W latach okupacji niemieckiej w tajnym nauczaniu. Po wojnie kontynuuje pracę nauczycielską na stanowisku kierownika szkoły w Sobowie.
4. CZUPRYNÓWNA JANINA (1908-1940), nauczycielka, działaczka społeczna. Ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Tarnowie, a następnie pracowała jako nauczycielka w szkołach w Nagnajowie, Machowie i Koćmierzowie. Wszędzie poza pracą nauczyciela, działała aktywnie w środowiskach lokalnych. Współpracowała z organizacją „Odwet” i Władysławem Jasińskim. Aresztowana w lutym 1940 r., rozstrzelana w marcu tegoż roku w masowej egzekucji w lasku na Kamionce.
5. DURA FABIAN (1889-1961), nauczyciel, działacz społeczny. Po ukończeniu szkoły ludowej w Borusowej rozpoczął w 1902 r. naukę w gimnazjum księży Salezjanów w Oświęcimiu. W latach 1907-1911 uczęszczał do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego  w Tarnowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. Jako praktykant został skierowany do szkoły ludowej w Jadachach. W latach 1912-13 odbył służbę wojskową w armii austriackiej w Machowie, skąd w 1913 r. przeniesiono go do Miechocina, gdzie pracował przez 8 lat. W sierpniu 1914 r. został zmobilizowany do armii austriackiej i wysłany na front rosyjski. Dostał się do niewoli, przebywał na Syberii. W czasie niewoli prowadził przez 2 lata prywatną szkołę polską i kierował orkiestrą dętą w 30. pułku kawaleryjskim płk. Rokossowskiego. Po powrocie do Polski ukończył wakacyjny kurs muzyki i śpiewu przy Seminarium Nauczycielskim w Krakowie, a w październiku zdał egzamin nauczycielski do szkół powszechnych i rozpoczął pracę nauczyciela w Machowie. W 1924 r. został kierownikiem 1-klasowej szkoły powszechnej w Skopaniu, a pięć lat później objął takie samo stanowisko w czteroklasowej szkole powszechnej w Chmielowie. W 1931 r. otrzymał od Rady Szkolnej Powiatowej oraz Kuratorium Lwowskiego pochwały za działalność na rzecz kultury muzycznej. Był twórcą i  kierownikiem orkiestry szkolnej i chóru. W czasie bombardowania Chmielowa 2 września 1939 r. stracił żonę i syna. Od 1941 r. prowadził tajne nauczanie. Po wojnie powrócił do Chmielowa, kierując odbudową zniszczonej szkoły. Od 1911 był członkiem polskiego Skautingu i ZHP. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim OOP.
6. FECKO JAN (1889-1961), nauczyciel, działacz społeczny. Ukończył Szkołę Wydziałową w Nowym Sączu, a następnie Seminarium Nauczycielskie w Starym Sączu, gdzie w 1906 roku otrzymał świadectwo maturalne. Jako kandydat do stanu nauczycielskiego odbył 3-letnią praktykę, ucząc w jednoklasowych szkołach ludowych w: Alfredówce, Jeziórku, Grębowie. Po zdaniu w 1912 roku egzaminu na tymczasowego nauczyciela szkół ludowych uczył w Grębowie.  W 1918 r. został nauczycielem szkoły w Dębie a następnie został przeniesiony w kwietniu 1919 roku do szkoły w Tarnobrzegu. W 1920 roku walczy jako ochotnik z bolszewikami w 1 Pułku Piechoty. Po demobilizacji wraca do pracy w tarnobrzeskiej szkole. Ukończył kursy specjalistyczne: dla instruktorów PW, instruktorów harcerskich, kursy języka polskiego i zajęć praktycznych. W 1927 r. otrzymuje Dekret Nauczyciela Stałego. W latach trzydziestych uczy w gimnazjum, 7-klasowej szkole męskiej i szkole przemysłowej. W latach 1940-44 uczy w szkole podstawowej i przemysłowej w Tarnobrzegu. Prowadzi również kursy tajnego nauczania. W roku 1944 należy do jednych z organizatorów oświaty w powiecie i mieście. W 1948 r. otrzymuje uprawnienia do nauczania języka polskiego i matematyki w szkołach średnich. Mianowany kierownikiem Państwowej Średniej Szkoły Przemysłowej a później kierownikiem Państwowej Szkoły dla Pracujących, funkcje te pełni do czasu przejścia na emeryturę w 1950 r.
7. GŁOWACKI DOMINIK (1905-1989), nauczyciel, pchor. WP, żołnierz AK, członek WiN. Po ukończeniu w 1925 roku Seminarium Nauczycielskiego rozpoczął pracę w szkołach w Zbarażu i okolicach. W październiku 1940 roku podjął pracę nauczyciela w Szkole Powszechnej w Radomyślu, równolegle prowadząc tajne nauczanie. Od 1942 r. w AK. Od 1945 r. w organizacji WiN. Aresztowany w 1948 r., skazany na karę śmierci, która zamieniona na 15 lat więzienia. Po wyjściu z więzienia pracowała jako pracownik fizyczny a później jako pracownik umysłowy.
8. GUNIA TOMASZ (1884-1971), ksiądz katolicki, nauczyciel, działacz społeczny i polityczny. Po ukończeniu szkoły ludowej, uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego w Samborze, zdając egzamin dojrzałości w 1904 roku. W latach 1904-1905 studiował w Politechnice Lwowskiej, Przerwawszy studia, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu, gdzie studiował do 1908 r. Przyjąwszy święcenia kapłańskie pracował jako wikary i katecheta  kolejno w parafiach: Tyczyn, Kielarowi, Hermanowa. W roku 1912 zdał egzamin na nauczyciela religii w szkołach średnich. W 1913 roku przybywa do Tarnobrzega, gdzie obejmuje funkcję prefekta i katechety w C.K. Szkole Realnej, a następnie Państwowym Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego. Prócz nauczania religii pełnił również w szkole rolę: egzortatora, zawiadowcy biblioteki dla uczniów biednych i klas niższych, oraz wicedyrektora. Był nauczycielem o ogromnym autorytecie wśród uczniów i dużych wpływach w radzie pedagogicznej. Obdarzony tytułem kanonika, był autorem podręcznika do nauczania religii „Zasady wiedzy katolickiej”. W okresie okupacji zaangażował się w proces tajnego nauczania. Od września 1944 roku ponownie zostaje nauczycielem w tarnobrzeskim gimnazjum. W 1949 roku przechodzi w stan spoczynku.
9. JACHOWICZ STANISŁAW (1796-1857), poeta, pedagog, filantrop. Po ukończeniu niższej szkoły obwodowej w Rzeszowie i gimnazjum w Stanisławowie wstąpił na przygotowawczy kurs filozoficzny we Lwowie. Należy do założycieli „Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej”. W 1818 roku przenosi się do Warszawy, obejmując posadę kancelisty w Biurze Prokuratorii Królestwa Polskiego. Równocześnie rozpoczyna udzielanie prywatnych lekcji. Z czasem porzuca pracę biurową na rzecz nauczycielskiej w warszawskich żeńskich pensjach. W 1833 r. zostaje opiekunem szkółki dla chłopców – sierot. Od 1844 roku kieruje również taką samą szkoła dla dziewcząt. Organizuje fundusze na budowę nowego domu dla sierot w Warszawie. Był członkiem komitetu zakładania ochronek dla małych dzieci. Należał do pionierów pracy metodycznej z dziećmi wypracowanej przez Freble. Razem z żoną prowadził również domowy sierociniec, wychowując czworo osieroconych dzieci.
10. JAKUBOWICZ JÓZEF (1932-1992), nauczyciel, działacz polityczny. Po ukończeniu szkoły podstawowej, kontynuował naukę w LO w Iwoniczu Zdroju, gdzie uzyskał maturę w 1951 r. W latach 195101954 studiował w WSP we Wrocławiu, na kierunku nauczanie matematyki i fizyki. Po ukończeniu studiów otrzymał nakaz pracy do LO w Tarnobrzegu, gdzie uczył przedmiotów ścisłych. W roku 1961 zostaje przeniesiony do Nowej Dęby jak nauczyciel w tamtejszych: szkole podstawowej i LO. W 1963 r. powraca do Tarnobrzega, obejmując funkcję dyrektora w Liceum Ogólnokształcącym. Miał opinię sprawnego organizatora i wymagającego pedagoga.
11. JANICKI ROMAN MIECZYSŁAW (1891-1973), nauczyciel, działacz społeczny i polityczny. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Nowym Sączu, uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego w Stanisławowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1911 roku rozpoczął studia biologiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytety Lwowskiego. Naukę kontynuował w Wiedniu i Krakowie, gdzie 1 roku 1916 uzyskał dyplom. W 1918 r. rozpoczął pracę nauczyciela w gimnazjum w Kolbuszowej, rok później został przeniesiony do Niska, gdzie uczył w gimnazjum. W 1931 roku obejmuje stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum w Tarnobrzegu. We wrześniu 1939 r. ewakuuje się z rodziną na wschód, zabierając archiwum szkolne, celem przewiezienia go do Lwowa. Po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, decyduje się na powrót do Tarnobrzega. Aktywnie włącza się w tajne nauczanie. W listopadzie 1944 roku zostaje ponownie dyrektorem tarnobrzeskiego gimnazjum. Organizuje również działalność Liceum Rolniczego w Dzikowie. Udziela pomocy ukrywającym się żołnierzom AK, byłym uczniom szkoły. W listopadzie 1949 roku, pod naciskiem politycznym, zwolniony w trybie natychmiastowym z pracy w tarnobrzeskim gimnazjum. Przenosi się do Krakowa, gdzie kontynuuje pracę nauczycielską.
12. JANICZEK TADEUSZ OTTON (1902-1984), pedagog. Uczeń Szkoły Realnej w Tarnobrzegu. Brał udział jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. W latach 1921-24 studiował na Wydziale Leśnictwa Uniwersytetu Poznańskiego, a następnie wstąpił do Oficerskiej Szkoły Inżynierii Wojskowej w Warszawie, którą ukończył w stopniu podporucznika. W latach 1927-39 służył w WP, pełniąc m.in. funkcję wykładowcy. W czasie wojny obronnej 1939 r., jako dowódca kompanii saperów, walczył w szeregach Pomorskiej Brygady Kawalerii. W listopadzie 1949 r. rozpoczął pracę w Liceum Pedagogicznym, a następnie Liceum Ekonomicznym w Sandomierzu. Uczył fizyki i chemii. W 1953 r. zdał egzamin w WSP w Łodzi uprawniający do nauczania w szkołach średnich. Dodatkowo pełnił funkcję instruktora metodyka w powiecie sandomierskim.
13. JĘDRAL WALENTY (1882-1944), nauczyciel. W 1904 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Rzeszowie, uzyskał świadectwo dojrzałości i prawo nauczania w szkołach ludowych. Pracował jako nauczyciel w 4-klasowej Szkole Ludowej we Wrzawach, a następnie w 1913 roku przeniesiony do szkoły w Zakrzowie, której został kierownikiem. Po zakończeniu I wojny światowej wrócił na poprzednie stanowisko do Zakrzowa, które sprawował przez cały okres międzywojennym. Działacz SL, społecznik.
14. KĄDZIOŁKA MARIA (1905-1955), nauczyciel, pedagog. W 1918 r. ukończyła 4-klasową Szkołę Powszechną w Tarnobrzegu, a następnie w 1924 r. tamtejszą Państwową Szkołę Realną. W latach 1924-1928 studiowała nauki ścisłe w UK w Krakowie. W 1930 r. rozpoczęła pracę nauczycielki  chemii i fizyki  w Prywatnym Gimnazjum i Seminarium w Białej koło Krakowa. W 1935 r. pracowała kolejno w Gimnazjum i Liceum w Łukowie oraz Państwowym Gimnazjum i Liceum w Kowlu (1936-39). W 1939 r. powróciła do Tarnobrzega, włączając się w tajne nauczanie. Prowadziła tajne komplety w Trześni, równocześnie oficjalnie od 1944 r. ucząc w szkolnictwie powszechnym na terenie powiatu tarnobrzeskiego. W momencie otwarcia tarnobrzeskiego gimnazjum w  1944 roku podjęła w nim pracę ucząc fizyki i chemii aż do swojej śmierci w 1955 r.
15. KIRSCH JULIAN BALTAZAR (1889-1973), nauczyciel, działacz społeczny. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Nowym Sączu i otrzymaniu patentu nauczyciela szkół ludowych (Przemyśl, 1912) rozpoczął pracę, ucząc kolejno w szkołach w: Dzikowcu, Woli Raniżowskiej, Wilczej Woli, Domacanych i Durdach. W listopadzie 1921 roku otrzymał patent nauczyciela szkół powszechnych. W roku 1929 przeniósł się z rodziną do Tarnobrzega, gdzie rozpoczął pracę w Szkole Powszechnej Męskiej (1929-1938), a w roku 1939 w Publicznej Szkole Powszechnej. Był aktywnym działaczem społecznym i członkiem ZNP. W latach okupacji pozostał w Tarnobrzegu ucząc w szkole powszechnej i równocześnie brała udział w tajnym nauczaniu. Od jesieni 1944 roku  pełnił obowiązki kierownika w Szkole Powszechnej Żeńskiej w Tarnobrzegu. W roku 1948 uzyskał dyplom nauczyciela szkół zawodowych. W latach 1948-1950 pracował w szkole podstawowej w Chmielowie jako kierownik. Organizował także kolonie i półkolonie dla dzieci z powiatu tarnobrzeskiego.
16. KIRSCH KATARZYNA TERESA (1887-1978), nauczycielka, pedagog, literat. Po ukończeniu 5 klas szkoły wydziałowej i 2 klas szkoły robotniczej, otrzymała patent nauczyciela szkół ludowych. W roku 1907 rozpoczęła pracę nauczyciela w Szkole Ludowej w Krzątce, gdzie przebywała do 1911 roku. Potem kolejno pracowała w szkołach w: Miechocinie, Wilczej Woli, Woli Raniżowskiej, Woli Prusinowskiej, Brzostowej Górze i ponownie w Krzątce, następnie w Domacanych i Durdach. Po przejściu na emeryturę w 1930 r. pracowała jeszcze jako nauczyciel emerytowany w Szkole Powszechnej w Tarnobrzegu. Była członkiem Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
17. KOLASIŃSKI ZYGMUNT (1887-1914), nauczyciel, działacz społeczny, publicysta. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Tarnobrzegu uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Krośnie, gdzie w 1908 r. zdał egzamin kwalifikacyjny na nauczyciela szkół ludowych. Ukończył również tzw. Kurs Wydziałowy we Lwowie, uprawniający do nauczania w szkołach średnich. W latach 1909-1910 pracował w Szkole Przemysłowej Uzupełniającej jako nauczyciel języka polskiego, rachunków i pisania. Działał również w komitecie na rzecz utworzenia w Tarnobrzegu szkoły średniej.               
18. KOSIOR STANISŁAW (1917-1945), nauczyciel, oficer AK. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Chmielowie i w Tarnobrzegu. W 1936 roku ukończył i uzyskał świadectwo maturalne w Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnobrzegu. W latach 1936-1937 uczęszczał do Pedagogium Nauczycielskiego w Krakowie, po ukończeniu którego skierowany został do pracy w szkole powszechnej na Zaolziu. Wybuch II wojny światowej zastał go w Chmielowie, gdzie podjął pracę w szkole powszechnej. Włączył się również w działalność konspiracyjną. Aresztowany przez NKWD w 1944 roku został wywieziony w głąb ZSRR do obozu w Borowiczach, gdzie zmarł w 1945 r. w czasie epidemii czerwonki.
19. KOZYRA JAN (1917-1944), nauczyciel, działacz społeczny. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku iw 1939 r. Państwowe Pedagogium im. Ewarysta Estkowskiego w Lublinie. W czasie okupacji uczył w szkole powszechnej koncesjonowanej przez okupanta, a od lipca 1943 r., przez rok, uczestniczył w tajnym nauczaniu w rodzinnej Jelnej. Po zakończeniu II wojny światowej pracował najpierw jako nauczyciel w Publicznej Średniej Szkole Zawodowej w Nisku, a następnie w szkole podobnego typu w Lubaczowie. W 1952 r. ukończył wyższe zawodowe studia uproszczone w zakresie geografii gospodarczej przy SGPiS w Warszawie. W 1950 r. został nauczycielem i dyrektorem Publicznej Średniej Szkoły Zawodowej w Tarnobrzegu. Funkcje te pełnił aż do 1974 r. Od jego nazwiska tarnobrzeska „zawodówka” potocznie nazywana była „kozyrówką”. W latach 1959-64 kierował dodatkowo Zasadniczą Szkołą Zawodową dla Pracujących Kopalniowych Zakładów Przetwórczych Siarki w Tarnobrzegu. Od 1974 do 1977 r. pracował jako nauczyciel i zastępca dyrektora Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Tarnobrzegu. Już na emeryturze w latach 80. założył i kierował Przyzakładową Szkołą Zawodową przy Rejonie Energetycznym w Tarnobrzegu. Był również aktywnym działaczem społecznym. Przez kilka kadencji pełnił mandat radnego MRN w Tarnobrzegu i przewodniczącego Komisji Oświaty i Wychowania. Należał do współzałożycieli Doskonalenia Zawodowego i Towarzystwa Przyjaciół Tarnobrzega. Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką ZNP, odznaką Zasłużony dla Miasta Tarnobrzega i Województwa Tarnobrzeskiego.
20. ŁOPATYŃSKI JÓZEF (1869-1950), nauczyciel, społecznik. Po ukończeniu szkoły powszechnej pobierał naukę w Seminarium Nauczycielskim w Tarnopolu. W połowie lat dziewięćdziesiątych przeniósł się do Tarnobrzega, obejmując kierownictwo tutejszej 5-klasowej szkoły powszechnej. Uczył w niej również śpiewu oraz prowadził orkiestrę szkolną. Z chwilą powstania w Tarnobrzegu w 1899 r. Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej został jej kierownikiem i nauczycielem języka polskiego, stylistyki i buchalterii. Działał m.in. w TG „Sokół”, Towarzystwie Przyjaciół Muzyki, Czytelni Mieszczańskiej. Był założycielem Towarzystwa Muzycznego „Harmonia”, opiekunem Koła Pedagogicznego w Seminarium Nauczycielskim, członkiem Wydziału Szkolnego Rady Powiatu. Posiadał jedną z największych w mieście prywatnych bibliotek z pokaźnym zbiorem nut. W okresie okupacji niemieckiej uczestniczył w tajnym nauczaniu, udzielając również lekcji gry na skrzypcach.
21. MOROZ MIROSŁAW (1893-1940), ppor. rez. WP, nauczyciel, Katyńczyk. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Tarnobrzegu uczęszczał do krakowskiego gimnazjum, następnie rozpoczął studia filozoficzne w UJ. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim jako dowódca plutonu, uzyskując stopień porucznika. W 1918 r. otrzymał przydział  do Dowództwa Miasta Kraków, a następnie został instruktorem pułkowym w Nowym Sączu.. Dwa lata później wstąpił na Wydział Chemii UJ, który z tytułem magistra ukończył w 1925 r. Po studiach uczył w gimnazjum w Wadowicach. We wrześniu 1939 r. walczył na wschodnich terenach Rzeczypospolitej, dostał się do niewoli sowieckiej. W 1940 r. został zamordowany w Lesie Katyńskim.
22. OPPENAUER STANISŁAW WACŁAW (1882-1976), nauczyciel, oficer WP, działacz społeczny. Uczęszczał do 5-klasowej Szkoły Ludowej w Tarnobrzegu i Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie. 1 września 1905 r., decyzją Rady Szkolnej Okręgowej w Tarnobrzegu, został pomocniczym nauczycielem w Stalach, następnie uczył w: Furmanach, Radomyślu nad Sanem i Wrzawach. Był założycielem i pierwszym kierownikiem Szkoły Ludowej w Żupawie. W czasie I wojny światowej w stopniu oficerskim służył w szeregach armii austriackiej. Po wojnie powrócił do Krakowa, rozpoczynając studia na UJ i ASP, równocześnie ucząc w szkołach powszechnych. W 1933 r. otrzymał doktorat z filozofii. W latach 1935-39 kierował 7-klasową Szkołą Powszechną nr 1 w Ostrowcu. We wrześniu 1939 r. brał udział w wojnie obronnej, następnie aż do końca wojny przebywał w oflagu koło Berlina. W 1945 r. powrócił do Krakowa, gdzie pracował w szkołach podstawowych. Był aktywnym działaczem ZNP, organizował kursy uniwersyteckie dla nauczycieli. Posiadał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Krakowa.
23. ORZEŁ BRONISŁAWA AGATA z domu Stala (1911-2003), nauczycielka. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Miechocinie uczęszczała do Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego w Tarnobrzegu. W 1930 r. podjęła pracę nauczycielki w 3-klasowej szkole powszechnej w Rokitnicy. W 1936 r., po zdaniu egzaminu konkursowego, rozpoczęła studia w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie pod kierunkiem M. Grzegorzewskiej. Po ich ukończeniu powróciła do pracy w szkole. Do 1940 r. pracowała w polskiej szkole w Brześciu, a następnie w latach 1940-41 w średniej szkole z białoruskim językiem w Rokotnicy. Po wkroczeniu na te tereny armii niemieckiej rozpoczęła działalność konspiracyjną, uczestnicząc w tajnym nauczaniu i kolportażu podziemnej prasy. W 1944 r. uciekła z niemieckiego transportu i przedostała się do rodzinnego Tarnobrzega. Tu włączyła się w odbudowę szkolnictwa, ucząc najpierw w Szkole Podstawowej nr 1, a następnie w liceum ogólnokształcącym. W międzyczasie uzupełniła studia polonistyczne w WSP w Opolu. Udzielała się również społecznie, prowadząc zespoły recytatorskie i teatralne, a także działając w Towarzystwie Przyjaciół Tarnobrzega. W 1972 r. przeszła na emeryturę, pracując jednak jeszcze w szkole do 1977 r. Odznaczona m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim OOP oraz tarnobrzeskim medalem Sigillum Cibis Virtuti.
24. ORZEŁ STANISŁAW (1911-1978), nauczyciel, literat. Po ukończeniu w 1931 roku szkoły średniej  i Seminarium Nauczycielskiego w Ostrowcu, rozpoczął pracę jako kierownik szkoły żydowskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim. W 1933 r. wyjechał na Polesie, gdzie pracował jako nauczyciel w szkołach w Horodłu i w Chudzinie. Po wkroczeniu wojsk sowieckich 17 września 1939 r. wraz z rodziną zamieszkał w Brześciu nad Bugiem. Tu doświadcza polityki okupanta wobec polskiego społeczeństwa. W maju 1944 roku, dzięki pomocy kolejarzy, ucieka z Brześcia i dociera do Tarnobrzega, gdzie przebywa już jego żona. W sierpniu 1944 roku jest jednym z organizatorów szkolnictwa w powiecie tarnobrzeskim. Pracuje najpierw w inspektoracie oświaty, a następnie jako nauczyciel w szkołach średnich w Tarnobrzegu i Baranowie. Uczył geografii, historii i języka polskiego. Przez całe życie aktywnie działał społecznie.
25. PAŹ MICHAŁ (1911-1979), polonista, profesor gimnazjalny. Po ukończeniu szkoły powszechnej a następnie gimnazjum w Tarnobrzegu, na początku lat 30-ych rozpoczyna studia na Uniwersytecie Jagiellońskim , na kierunku filologii polskiej. Studia kończy w 1938 r. Obejmuje posadę nauczyciela języka polskiego w prywatnym Gimnazjum Ojców Michalitów w Pawlikowicach k/Wieliczki. Odtąd do końca życia zwiąże swój los ze szkołą, młodzieżą i nauczaniem. W 1941 roku zaczyna organizować i prowadzić tajne komplety na terenie Tarnobrzega, Trześni i Wielowsi. Podejmuje również pracę w Szkole Rolniczej w Mokrzyszowie, na otwarcie której Niemcy wyrazili zgodę. W 1945 r. rozpoczyna pracę w tarnobrzeskim gimnazjum, z którym będzie związany aż do czasu przejścia na emeryturę w 1971 roku.
26. PIECHOTA JAN (1888-1981), harcerz, nauczyciel, działacz społeczny. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Weryni i Kolbuszowej, następnie w latach 1904-09 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Rzeszowie, gdzie zdał maturę. W 1909 r. rozpoczął pracę w 5-klasowej szkole ludowej w Tarnobrzegu. W marcu 1912 r. uzyskał dyplom nauczyciela szkoły powszechnej. W latach 1910-13 uczył gimnastyki w C.K. Szkole Realnej w Tarnobrzegu raz języka polskiego i rachunków w Szkole Przemysłowej Uzupełniającej. W 1912 r. wstąpił do TG „Sokół” i został pierwszym drużynowym I Drużyny Skautów im. T. Kościuszki w Tarnobrzegu. W latach 1913-14 odbył kurs wydziałowy przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w Krakowie. Wcielony do armii austriackiej, walczył na froncie włoskim. Przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do armii gen. Józefa Hallera. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Opuścił szeregi WP w 1922 r. i powrócił do Tarnobrzega, podejmując pracę w szkole ludowej. We wrześniu 1922 r. mianowany na nauczyciela Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Lublinie. W 1925 r. ukończył kurs wychowania fizycznego dla nauczycieli szkół średnich. W latach 1925-26 był kierownikiem Referatu Wychowania Fizycznego przy lubelskiej Chorągwi ZHP. W latach 30. XX w. prowadził wakacyjne kursy dla nauczycieli wychowania fizycznego w Lubelskim. Zmobilizowany 17 sierpnia 1939 r. uczestniczył w wojnie obronnej z Niemcami. W latach 1944-62 uczył przysposobienia obronnego w Liceum im. Zamoyskiego w Lublinie. Był aktywnym działaczem Związku Lekkiej Atletyki i Ligi Przyjaciół Żołnierza. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
27. PŁONKA IGNACY (1904-2000), harcmistrz, nauczyciel, działacz społeczny. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego w Brzozowie. W 1924 r. rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, uzyskując tytuł magistra. Od 1 września 1930 r. pracował jako polonista w I Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu. W 1931 r. przybył do Tarnobrzega, gdzie do wybuchu II wojny światowej uczył w Gimnazjum im. Hetmana Jana Twardowskiego. Od 1916 r. związany z harcerstwem. Po przybyciu do Tarnobrzega objął opiekę jako drużynowy nad I Drużyną Harcerzy im. gen. Henryka Dąbrowskiego, a w 1933 r. został hufcowym Tarnobrzeskiego Hufca Harcerzy. Był sekretarzem tarnobrzeskiego Koła Przyjaciół Harcerstwa. Brał udział w wojnie obronnej w 1939 r. W latach 1941-42 nauczał na kursach maturalnych w Tel-Awiwie. W latach 1948-50 pracował jako polonista w szkole technicznej w Lilford, organizując równocześnie życie harcerskie. W 1951 r. podjął pracę w bursie Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Młodzieży w Londynie. W 1968 r. został mianowany egzaminatorem maturalnym w szkolnictwie polskim na obczyźnie. Wieloletni członek Naczelnictwa ZHP, przewodniczący Rady Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego za Granicą, członek Rady Polskiej Macierzy Szkolnej. Odznaczony m.in. Krzyżem Polonia Restituta, Odznaką „Za zasługi dla miasta Tarnobrzega”.
28. POPKO ZUZANNA MARIA (1896-1979), nauczycielka. Po ukończeniu piątej klasy Szkoły Wydziałowej w Przemyślu uczęszczała tam do C.K. Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego, a następnie do prywatnego Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie, gdzie 2 lipca 1917 r. otrzymała świadectwo dojrzałości uprawniające do pełnienia obowiązków tymczasowej nauczycielki w szkołach ludowych pospolitych. Od 1 września 1917 r. do 31 stycznia 1918 r. była tymczasową nauczycielką we Wrzawach, a następnie w Miechocinie. Z dniem 1 września 1920 r. została przeniesiona do Szkoły Powszechnej Męskiej, a od 1 maja 1927 r. do Szkoły Powszechnej Żeńskiej w Tarnobrzegu. W okresie międzywojennym ukończyła Wakacyjny Kurs Uniwersytecki w Pucku i inne kursy nauczycielskie. Z nastaniem okupacji nie zgłosiła się do władz szkolnych niemieckich, a tym samym nie podjęła legalnego nauczania, natomiast prowadziła do sierpnia 1944 r. tajne nauczanie na poziomie szkoły powszechnej. Po ustaniu działań wojennych na terenie Tarnobrzega nauczała w Publicznej Szkole Powszechnej nr 1 w Tarnobrzegu. 1 października 1949 r. decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego w Rzeszowie została przeniesiona na równorzędne stanowisko do Zabrnia, gdzie pracowała do 1951 r.
29. SAWARSKI MIECZYSŁAW HENRYK (1900-1971), żołnierz, nauczyciel. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Machowie przez 4 lata uczęszczał do C.K. Wyższej Szkoły Realnej w Tarnobrzegu. W październiku 1918 r. przerwał naukę i zgłosił się jako ochotnik do WP. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, brał również udział w Bitwie Warszawskiej. W 1921 r. powrócił do Tarnobrzega, rozpoczynając pracę nauczyciela. Pod koniec lat 20. przeniesiony do Gimnazjum i Liceum w Oszmianie. Uczył wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. W okresie okupacji żołnierz AK Okręgu Wileńskiego. W lipcu 1944 r. aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru w Uchcie. Rok później zwolniony, powrócił do Tarnobrzega, gdzie rozpoczął pracę w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Hetm. Jana Twardowskiego. W 1949 r. przeniósł się do Technikum Rolniczego w Dzikowie. Organizował w szkole uczniowski sport i pracował z zespołem tanecznym „Dzikowianie”. Pod koniec życia zajmował się malarstwem.
30. SETMAJER JAN ERNEST (1891-1973) PS. „Poraj”, inżynier, geodeta, nauczyciel. Absolwent Politechniki Lwowskiej. W latach 20. XX w. rozpoczął pracę w Tarnobrzegu jako nauczyciel matematyki i fizyki w Seminarium Nauczycielskim oraz w Starostwie Powiatowym jako geodeta. W latach 30. przeniósł się do Cieszyna. W okresie okupacji przebywał w Grębowie, aktywnie uczestnicząc w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, był szefem referatu aprowizacji Delegatury Powiatowej. Po wojnie pracował w Urzędzie Powiatowym w Tarnobrzegu oraz, krótko, w tamtejszej szkole rolniczej
31. SIEMEK WINCENTY (1860-1924), nauczyciel. Po ukończeniu szkoły powszechnej przez 7 lat uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie. Dwa miesiące później otrzymał posadę tymczasowego nauczyciela młodszego w Szkole Ludowej w Mokrzyszowie. W marcu 1886 r. otrzymał patent nauczyciela II stopnia. Prócz pracy w szkole uczył także dzieci rodziny Tarnowskich w Dzikowie. W 1889 r. przeniósł się do Wrzaw, podejmując pracę w tamtejszej szkole. Prowadził także aktywną działalność społeczną, m.in. w Zarządzie powiatowego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Tarnobrzegu. Był założycielem takowego kółka we Wrzawach. Członek Rady Szkolnej Okręgowej w Tarnobrzegu, OSP, Fundacji Szpitala Ubogich im. Kaliksta Horocha.
32. SŁOMKA JAN (1877-1945), nauczyciel. Po ukończeniu 4-klasowej szkoły ludowej w Tarnobrzegu w latach 1891-1898 uczęszczał do C.K. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, gdzie zdał egzamin dojrzałości. W latach 1899-1909 studiował na wydziale filozoficznym w Krakowie, najpierw prawo, a następnie filozofię. W trakcie studiów pracował jako nauczyciel w szkole rolniczej w Pszczelinie. W 1911 r. zdał egzamin na nauczyciela szkół średnich z zakresu historii i geografii. W 1915 r. powrócił do Tarnobrzega i rozpoczął pracę jako nauczyciel w C.K. Szkole Realnej. W latach 1917-18 pełnił funkcję kierownika Zakładu Wychowawczego Sierot Wojennych w Mokrzyszowie, po czym przeniósł się do Opatowa, gdzie objął stanowisko dyrektora tamtejszego gimnazjum. W 1924 r. został kierownikiem Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Tarnobrzegu. Funkcję tę pełnił do 1930 r. W 1929 r. otrzymał od Kuratorium Okręgu Szkolnego tytuł profesora. Tuz przed wojną przeszedł na emeryturę i założył w Tarnobrzegu sklep. Był członkiem Rady Szkolnej Okręgu w Opatowie oraz Związku Rolniczo-Włosciańskiego. Interesował go folklor i sztuka ludowa. Po zakończeniu okupacji niemieckiej w 1944 r. należał do organizatorów oświaty powojennej w Tarnobrzegu. Odznaczony Krzyżem Zasługi.
33. SŁOMKA JANINA (1903-1949), nauczycielka, pedagog, żołnierz AK. Ukończyła szkołę powszechną i Państwową Wyższą Szkołę Realną. W latach 1921-25 studiowała na Wydziale Filozoficznym w Krakowie. Ukończyła również roczne Studium Pedagogiczne przy UJ. Pracę nauczycielską rozpoczęła w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Radomiu. W latach 1927-29 pracowała w prywatnym Seminarium Nauczycielskim w Tarnobrzegu.. W 1936 r. została dyrektorem Gimnazjum Krawieckiego i Szkoły Przysposobienia Gospodarczego w Łomży. W 1939 r. powróciła do Tarnobrzega. W czasie okupacji pełniła funkcję komendantki Pomocniczej Służby Kobiet AK. W 1941 r. powołana przez władze niemieckie na stanowisko dyrektora szkoły zawodowej w Tarnobrzegu, równocześnie prowadziła komplety tajnego nauczania. W 1944 r. została dyrektorką szkoły zawodowej, a po jej przekształceniu Państwowego Gimnazjum Krawieckiego i kierownikiem Powiatowej Szkoły Przysposobienia Handlowego w Tarnobrzegu. Po rezygnacji z tych stanowisk podjęła w grudniu 1948 r. pracę nauczyciela biologii w Państwowej Koedukacyjnej Szkole Ogólnokształcącej w Mielcu.
34. SOBIŃSKI STANISŁAW (1872-1926), nauczyciel, pierwszy dyrektor tarnobrzeskiego gimnazjum, kurator Lwowskiego Okręgu Szkolnego. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Złoczowie uczęszczał do tamtejszego gimnazjum, które ukończył z odznaczeniem. W latach 1890-94 studiował geografię i historię ma Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Od marca 1894 r. jako aplikant uczył języka polskiego w III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, a później został skierowany do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie. W czerwcu 1898 r. otrzymał nominację na nauczyciela i skierowanie do wadowickiego gimnazjum. 1 września 1909 r. Rada Szkolna Krajowa powierzyła mu organizację i kierowanie nową C.K. Wyższą Szkołą Realną w Tarnobrzegu. Był jej głównym twórcą i kierownikiem do 30 października 1917 r., kiedy to otrzymał nominację na dyrektora VI Gimnazjum we Lwowie. 24 stycznia 1921 r. Naczelnik państwa mianował go kuratorem Lwowskiego Okręgu Szkolnego. Jako kurator był rzecznikiem powstania systemu dokształcania nauczycieli, rozwoju ZHP i Czerwonego Krzyża Młodzieży oraz ograniczenia wpływów mniejszości narodowych. Zamordowany we Lwowie 19 października 1926 r. przez bojówkarzy Ukraińskiej Organizacji Wojskowej. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta, Orderem Franciszka Józefa.
35. SOKÓŁ JAN (1913-1996) ps. „Skrzydło”, „Smętek”, działacz ludowy, nauczyciel. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w  Szczebrzeszynie, uzyskując prawo nauczania w szkołach powszechnych. Uczył w szkole w Kolonii Zabłocie w pow. krasnostawskim. W 1936 r. podczas strajków chłopskich aresztowany i więziony przez 8 miesięcy w Zamościu i Janowie Lubelskim. Po wyjściu z więzienia otrzymał zakaz uczenia w szkole.. Od 1938 r. był słuchaczem Wolnej Wszechnicy Polskiej na Wydziale Pedagogiki, równocześnie pracował w redakcji tygodnika „Wici”. Uczestnik wojny obronnej 1939 r. Po kampanii wrześniowej ukrywał się w Grębowie koło Tarnobrzega. Tu związał się z Batalionami Chłopskimi, sprawując funkcję oficera oświatowo-wychowawczego. Był nauczycielem tajnego wychowania w powiecie tarnobrzeskim i mieleckim. W czerwcu 1944 r. przeniesiony do Krakowa, gdzie został inspektorem Okręgowego Kierownictwa Ruchu Ludowego. W listopadzie 1947 r. aresztowany, spędził 3 miesiące w krakowskim WUBP. Nauczyciel (1945-49) Koedukacyjnego Gimnazjum Spółdzielczego w Krakowie. W 1949 r. ukończył Studium Spółdzielcze w UJ. W 1949 r. powrócił do Grębowa, gdzie został dyrektorem tamtejszego liceum. W sierpniu 1950 r. ponownie aresztowany i skazany za działalność antypaństwową. Przebywał w więzieniu w Potulicach. Zwolniony w 1956 r., pracował jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Krawcach i Liceum Ogólnokształcącym w Grębowie. W 1980 r. był jednym z założycieli NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w Tarnobrzeskiem. W 1983 r. uzyskał stopień doktora w UJ. Pełnomocnik reaktywowanego w 1989 r. PSL na województwo tarnobrzeskie. Prezes Zarządu Wojewódzkiego Ogólnopolskiego ZW Żołnierzy BCH w Tarnobrzegu. Autor licznych prac dotyczących ruchu ludowego i konspiracji niepodległościowej (m.in. „Konspiracja nad Wisłą i Sanem”, „Antyhitlerowski ruch oporu w województwie tarnobrzeskim”). Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych.
36. SZCZERBOWSKI MARIAN (1886-1943), nauczyciel, działacz społeczny i polityczny. Po ukończeniu szkoły podstawowej i gimnazjum we Lwowie studiował w szkole rolniczej w Dublanach, uzyskując tytuł inżyniera rolnika. W czasie I wojny światowej służył w szeregach armii austriackiej. W połowie lat dwudziestych rozpoczął pracę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Rudniku nad Sanem. W połowie lat trzydziestych przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Tarnobrzegu. Związany z ruchem narodowym, należał do najbardziej aktywnych działaczy Narodowej Demokracji w powiecie tarnobrzeskim i na terenie tworzącego się wówczas COP-u. Założyciel Polskiej Chrześcijańskiej Kasy Bezprocentowej. W okresie okupacji niemieckiej członek tajnej Organizacji Wojskowej i powiatowych władz konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego. Aresztowany 2 listopada 1943 r., jako zakładnik został osadzony najpierw w więzieniu w Tarnobrzegu, a następnie w Tarnowie. 19 listopada 1943 r. przewieziony wraz z grupą 65 zakładników do Rozwadowa i tam rozstrzelany w odwecie za zamordowanie komendanta żandarmerii niemieckiej we Wrzawach. Według relacji świadków Szczerbowski zginął z pieśnią „Jeszcze Polska nie zginęła” na ustach.
37. SZEWERA ZYGMUNT (1890-1979), profesor gimnazjalny, historyk, mjr AK, zastępca komendanta Obwodu AK Tarnobrzeg. Szkołę powszechną i Gimnazjum Polskie im. ks. Stanisława Konarskiego ukończył w Rzeszowie – matura w 1908 r.. W tym też roku rozpoczął studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1913 roku rozpoczyna pracę nauczyciela w Tarnopolu, przerwaną wybuchem I wojny światowej. W 1917 roku przerzucony na wschód, jako nauczyciel w Czortkowie kontynuuję pracę konspiracyjną, przerwaną aresztowaniem przez Ukraińców. Zostaje internowany, najpierw w Buchaczu, a następnie w Jałowcu, gdzie przebywa do uwolnienia w 1919 roku. W wolnej Polsce obejmuje posadę nauczyciela kolejno w : Łasku, Brzesku, Kolbuszowej i Leżajsku. Mianowany na stopień nauczyciela stałego, przybywa w roku 1934 do Tarnobrzega, gdzie uczy w tutejszym Gimnazjum Państwowym łaciny i historii. W 1940 roku rozpoczyna współpracę z Władysławem Jasińskim. Aresztowany w 1943 roku i uwięziony w więzieniu w Mielcu, zostaje poddany okrutnemu śledztwu, podczas którego nie wydał nikogo. 29 marca 1943 r. uwolniony podczas akcji na mieleckie więzienie. Dalszą cześć okupacji spędza w ukryciu w okolicach Ossali i Grzybowa. Tu pod przybranym nazwiskiem rozpoczyna tajne nauczanie. Po wkroczeniu w sierpniu 1944 roku wojsk sowieckich do Tarnobrzega, powraca do miasta i obejmuje ponownie posadę nauczyciela w gimnazjum. W 1952 roku zostaje zmuszony do odejścia ze szkoły i przejścia na emeryturę.
38. SZUMSKA URSZULA (1907-1994), nauczyciel. Absolwentka szkoły powszechnej Stanisławowie oraz Gimnazjum Realnego SS. Nazaretanek w Stryju, w którym złożyła egzamin dojrzałości w 1925 r. W tymże roku rozpoczęła studia filozoficzne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, które ukończyła w roku 1930 uzyskując tytuł magistra. Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę w Państwowym Gimnazjum w Łańcucie. Od roku 1933 rozpoczęła pracę w Gimnazjum w Tarnobrzegu, w którym to uczyła do 1939 roku. Uczyła historii, języka polskiego i zagadnień życia współczesnego. W sierpniu 1939 r. została przeniesiona do Lwowa, do XI Państwowego Gimnazjum. W czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej uczestniczyła w tajnym nauczaniu oraz w konspiracyjnych strukturach AK. W 1944 r. wyjechała na Śląsk, obejmując posadę nauczyciela szkół średnich w Bytomiu a następnie pracownika naukowego WSP w Katowicach.
39. ŚWIECIMSKI vel ŚWIECIŃSKI KAZIMIERZ (1883-1950), artysta malarz, nauczyciel. Po ukończeniu prywatnego gimnazjum w Warszawie zapisał się w 1906 r. do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Już po pierwszym roku studiów otrzymał nagrodę i medal brązowy za akt. Akademię opuścił po pierwszym półroczu roku akademickiego 1911/12 i przyjechał do Tarnobrzega. Rozpoczął pracę jako nauczyciel pomocniczy w tarnobrzeskiej Szkole Realnej. Po I wojnie światowej osiadł w Tarnobrzegu i rozpoczął pracę w gimnazjum sandomierskim, ucząc rysunku. W czasie okupacji niemieckiej związany był z tajnym nauczaniem; prowadził komplety m.in. w Wielowsi i Kocierzowie. Kolportował także prasę podziemną, głównie „Odwet”. Aresztowany w 1942 r. przez gestapo podczas prowadzonych tajnie lekcji w budynku stacji kolejowej w Nadbrzeziu. Po siedmiotygodniowym pobycie w więzieniach w Sandomierzu i Ostrowcu oraz okrutnym śledztwie, w którym nie wydał nikogo, został wypuszczony na wolność. Po wojnie powrócił do pracy w tarnobrzeskim gimnazjum i liceum.
40. WALCZYNA JÓZEF (1911-2000), nauczyciel. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnobrzegu i w 1931 r. rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym UJ w Krakowie. Po ich ukończeniu uczył w Szkole Rzemiosł w Zawichoście. Uczestnik wojny obronnej 1939 r. Po kampanii wrześniowej powrócił do Trześni, pracując w gospodarstwie rodziców. Organizator tajnych kompletów z zakresu szkoły średniej. Aresztowany 17 marca 1943 r. przez Niemców i osadzony w ciasnym więzieniu w Mielcu, gdzie przechodził okrutne śledztwo i nieludzkie tortury. Gestapo robiło wszystko, aby jak najszybciej dokończyć dochodzenie i wyciągnąć jak najwięcej z aresztowanych, informacji o działalności konspiracyjnej. 29 marca uwolniony przez oddział „Jędrusiów”. Pozostały okres okupacji spędził na terenie Sandomierszczyzny, cały czas ukrywając się i  prowadząc tajne nauczanie we wsiach Waligóra i Chobrzany. Po zakończeniu wojny organizator Wiejskiego Gimnazjum Ziemi Sandomierskiej w Chobrzanach, którego był dyrektorem. 
    W 1947 r. przeniósł się do Stalowej Woli i nadal pracował jako oddany i zasłużony pedagog  w szkole średniej.  W latach 1949-1952 pełnił funkcję dyrektora Technikum Hutniczego (powstało z Gimnazjum Przemysłowego i Liceum Przemysłu Hutniczego).  W okresie swojej wieloletniej pracy zawodowej osiągnął  liczące się efekty w dziedzinie nauczania, doskonalenia metod pracy dydaktycznej i wychowawczej. Stworzył szkołę, która praktycznymi osiągnięciami torowała drogę nowym formom wychowania społecznego.
    Zmarł 23 lipca 2000 roku w Stalowej Woli, pochowany na tamtejszym cmentarzu komunalnym.
    zob. też
    http://www.zsp1-sikorski.pl/historia-szkoly
    http://zeszytykombatanckie.pl/jedrusie-przed-brama-wiezienia-w-relacji-jozka-wiacka/
    http://zeszytykombatanckie.pl/category/zeszyt-33/
41. WALCZYNA STANISŁAW (1911-1986), nauczyciel. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnobrzegu, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1930 r. rozpoczął studia filozoficzne w UJ. W latach 1934-39 pracował jako nauczyciel w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Sandomierzu. W 1939 r. powrócił do Trześni, pracując oficjalnie jako księgowy w zakładzie cementowym w Sandomierzu. Był jednym z założycieli tajnej oświaty i nauczania w powiecie sandomierskim i tarnobrzeskim. Redaktor pierwszej tajnej gazetki w Sandomierzu. Współpracownik oddziału partyzanckiego „Jędrusie” i kolporter prasy podziemnej. Po wojnie współtwórca gimnazjów w Grębowie, Baranowie, Rozwadowie i Klimontowie. W tej ostatniej szkole przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora. Napisał kilkanaście artykułów dotyczących tajnego nauczania.
42. WCIŚLIK MIECZYSŁAW (1918-1972), nauczyciel. Ukończył szkołę średnią w Pińczowie. W okresie okupacji działał w podziemiu ludowym. W 1946 r. rozpoczął pracę nauczyciela w Liceum Rolniczym w Tarnobrzegu (Dzikowie), zostając rok później jego dyrektorem. Aktywny działacz PPR i PZPR. Był organizatorem szkolnej drużyny sportowej oraz Zespołu Pieśni i Tańca „Dzikowianie”. Stworzył pierwszy w województwie wydział kształcenia korespondencyjnego. W latach 50. i 60. szkoła jego imienia uchodziła za „kuźnię kadr”, w której świadectwa maturalne otrzymywali prominentni przedstawiciele władzy. W latach 60. ukończył studia historyczne na UMCS-ie w Lublinie. Kierował szkołą w sposób autokratyczny, przeprowadzając ją przez okres reform i zawirowań historycznych
43. WEISS HELENA (1879-1956), nauczycielka, działaczka społeczna. Ukończyła szkołę powszechną w Opawie. Maturę zdała jako „prywatystka” w Krakowie w 1905 r. W roku 1907 uzyskała patent na nauczycielkę szkół ludowych – pospolitych. W latach 1905-1911 pracowała kolejno w szkołach w: Zagórzycach, Stanach i Dębie. W marcu 1911 roku przed CK Komisją uzyskała  patent nauczycielski uprawniający ją do nauczania języka polskiego, niemieckiego, geografii i historii powszechnej. W 1913 roku przybyła do Tarnobrzega, rozpoczynając pracę w tutejszej szkole powszechnej. Po jej podziale na część męską i żeńską (1920 r.), zostaje dyrektorką 6-klasowej szkoły żeńskiej, pełniąc tę funkcję do 1939 r., kiedy to przeszła na emeryturę. Równocześnie prowadziła zajęcia w Seminarium Nauczycielskim  Tarnobrzegu.
44. WIELOWIEJSKI WINCENTY (1888-1962), nauczyciel, działacz społeczny. Pracę nauczycielską rozpoczął 1 sierpnia 1909 r. Po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego został przydzielony na nauczyciela tymczasowego do jednoklasowej szkoły w Kozimie. W 1912 r. został przeniesiony na stanowisko nauczyciela nadetatowego do szkoły jednoklasowej w Wiktorowie Górnym. Trzy lata później został mianowany kierownikiem jednoklasowej szkoły ludowej w Tarnowskiej Woli. W 1928 r. w drodze konkursu został wybrany na kierownika szkoły dwuklasowej w Miechocinie. Funkcje tę pełnił do czerwca 1943 r. Aktywny działacz społeczny, w 1935 r. został radnym Rady Gminy Tarnobrzeg. W latach 1938-39 dodatkowo pracował w Publicznej Dokształcającej Szkole Zawodowej w Tarnobrzegu. W 1948 r. został mianowany kierownikiem szkoły w Trześni. W 1951 r. przeszedł na emeryturę. Z zamiłowaniem oddawał się grze na skrzypcach oraz malarstwu. Wykonywał lalki do przedstawień teatralnych i scenografię uroczystości religijnych.
45. WNĘK IRENA MARIA z domu Wasylowska (1916-2007), nauczycielka, działaczka społeczna, żołnierz AK. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Kołomyi rozpoczęła naukę w tamtejszym gimnazjum. W latach 1934-1940 studiowała na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w zakresie filologii klasycznej i historii. Przez 2 lata uczęszczała także na zajęcia z muzykologii. Od 1940 r. pracowała przez rok w Nadleśnictwie prywatnym w Brzostku pow. Jasło. Tam też prowadziła tajne nauczanie z zakresu liceum ogólnokształcącego. 1 lutego 1945 r. rozpoczęła pracę nauczyciela łaciny, historii i języka francuskiego w gimnazjum w Pilźnie. W sierpniu 1956 r. wraz z rodziną przeniosła się do Tarnobrzega, rozpoczynając w 1958 r. pracę nauczyciela w SP i LO w Nowej Dębie. W 1960 r. została zatrudniona w Liceum Ogólnokształcącym w Tarnobrzegu, gdzie pracowała aż do przejścia na emeryturę w 1977 r. W tarnobrzeskiej szkole oprócz łaciny uczyła historii, śpiewu, logiki oraz prowadziła chór i teatr szkolny. Aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym i kulturalnym Tarnobrzega, będąc m.in. kierownikiem i dyrygentem chórów parafialnych, członkiem Akcji Katolickiej. Odznaczona m.in. : Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Sigillum Civis Virtuti, otrzymała również Nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania.
46. WOJNAS JÓZEF (1883-1974), nauczyciel, działacz społeczny. Kończy szkołę powszechną w Kolbuszowej i Seminarium Nauczycielskie w Rzeszowie. W 1913 r. zostaje kierownikiem szkoły ludowej w Stalach. Od 1916 r. nauczyciel gimnastyki w CK Szkole Realnej w Tarnobrzegu. Od 1918 roku nauczyciel WF i PW w Państwowej Szkole Realnej, a następnie Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego. Nauczyciel gimnastyki w Prywatnym Seminarium  Nauczycielskim Żeńskim w Tarnobrzegu. Trener i opiekun sportowców szkolnych, w tym m.in. braci Frezerów. Od 1936 roku na emeryturze.
47. WÓJTOWICZ FRANCISZEK (1891-1950), nauczyciel, działacz społeczny. Ukończył szkołę powszechną i seminarium nauczycielskie. W czasie I wojny światowej był żołnierzem Legionów Polskich. W sierpniu 1917 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel szkół ludowych. W 1920 r. zgłosił się jako ochotnik na front wojny polsko-bolszewickiej. W początkach lat 20. został kierownikiem szkoły powszechnej w Jadachach. W 1932 r. został kierownikiem Szkoły Powszechnej Męskiej 7-Klasowej w Tarnobrzegu. Uczył w niej także przedmiotów humanistycznych i śpiewu. Prowadził aktywne życie społeczne i polityczne, należąc m.in. do Związku Legionistów i Czytelni Mieszczańskiej. W 1927 r. został kierownikiem ekspozytury powiatowej BBWR w Tarnobrzegu. W czasie okupacji prowadził tajne nauczanie z zakresu szkoły powszechnej. W 1944 r. ponownie objął stanowisko kierownika szkoły powszechnej w Tarnobrzegu, sprawując je do 1950 r. W budynku Gimnazjum nr 1 w Tarnobrzegu umieszczono tablicę poświęconą jego pamięci.
48. ZALESKA HELENA (1903-1991), nauczycielka, żołnierz AK, harcmistrz ZHP. Ukończyła Wydział Filologii Polskiej i Wydział Filozofii na UJ w Krakowie. W czasie okupacji przebywała  w Warszawie, aktynie uczestnicząc w tajnym nauczaniu i działalności konspiracyjnej harcerstwa. W 1946 r. przybywa do Tarnobrzega, podejmując pracę w tutejszym gimnazjum jako nauczycielka języka polskiego. Równocześnie pracą w Tarnobrzegu, uczy w Liceum w Grębowie. „Duchowa przywódczyni”, swoisty autorytet dla uczniów, którzy utworzyli antykomunistyczną organizację Młodzieżowy Ruch Oporu. Aresztowane przez UB, przeszła 6 miesięczne okrutne śledztwo. W pokazowym procesie w Tarnobrzegu została skazana na 12 lat więzienia. W 1954 r. wyszła na wolność i wróciła do Tarnobrzega. W 1959 r. wyjechała do Warszawy.
49. ZIMOLAG WACŁAW  (1915-2005), nauczyciel, działacz społeczny. Ukończył Liceum Pedagogiczne w Sandomierzu oraz Wyższy Kurs Nauczycielski. Przez krótki czas studiował w Seminarium Duchownym w Sandomierzu. W 1936 r. rozpoczął pracę nauczyciela w szkole powszechnej w Busku. Uczestnik wojny obronnej 1939 r., w trakcie walk został ranny. W 1940 r. wraz z żoną podjął w Janowicach tajne nauczanie w zakresie szkoły gimnazjalnej. Z ramienia Podziemnego Państwa pełnił punkcję przewodniczącego GKOiK w gminie Klimontów. W 1944 r. rozpoczął pracę nauczyciela matematyki w Liceum i Gimnazjum w Tarnobrzegu. W latach 1946-48 pełnił funkcję inspektora szkolnego w Tarnobrzegu, Nisku i Zarzeczu. W latach 1958-60 pełnił funkcję Przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej w Tarnobrzegu. W 1960 r. ponownie podjął pracę jako nauczyciel w tarnobrzeskim LO. Ukończył eksternistycznie matematykę w UJ w Krakowie. W 1970 r. został pierwszym dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 4 w Tarnobrzegu, funkcję tę pełnił do 1979 r., kiedy to przeszedł na emeryturę. W latach 1983-90 był Prezesem Zarządu Okręgu ZNP w Tarnobrzegu. Odznaczony m.in. : Krzyżem Oficerskim, Krzyżem Komandorskim, Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotą Odznaką ZNP.
50. ZYBURA BRONISŁAW (1890-1943), nauczyciel, działacz społeczny. Ukończył Seminarium Nauczycielskie. W czasie I wojny światowej służył w armii austriackiej, a następnie w WP. W 1919 r. przybył do Dęby, gdzie podjął pracę nauczyciela w tamtejszej szkole, zostając z czasem jej kierownikiem. Inicjator dożywiania najbiedniejszych uczniów. Założyciel Koła Młodzieży w 1922 r. i Koła Miłośników Czytania Książek, Biblioteki, Harcerstwa i Kółka Teatralnego. Z jego inicjatywy powstała w Dębie Ochotnicza Straż Pożarna, Związek Strzelecki i Kółko Rolnicze. Pod koniec 1939 r. nawiązał kontakt z Władysławem Jasińskim i tworzoną przez niego organizacją „Odwet”. Aresztowany w październiku 1941 r. przez Gestapo, oskarżony o konspiracyjną działalność, więziony był w Tarnobrzegu, Nisku, Rzeszowie i Tarnowie. W 1942 r. został wywieziony do Auschwitz, gdzie rok później zmarł. Jego nazwisko widnieje na tablicy poświęconej „Odweciarzom” i „Jędrusiom” w kościele OO. Dominikanów w Tarnobrzegu.

Bibliografia załącznikowa:

1. Barwy mojego czasu : wiersze / Krystyna Bęczkowska. – Sandomierz : Prywatna Agencja Informacji Regionalnej „Myjakpress”, 1998
2. Tarnobrzeski słownik biograficzny. T. 1 / Tadeusz Zych. – Tarnobrzeg : Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne, 1998
3. Tarnobrzeski słownik biograficzny. T. 2 / Tadeusz Zych. – Tarnobrzeg : Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne, 2001
4. Tarnobrzeski słownik biograficzny . T. 3 / Tadeusz Zych. – Tarnobrzeg : Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne, 2007