Powstanie kościuszkowskie – zestawienie bibliograficzne w wyborze
„Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego”
[Tekst przysięgi złożonej przez Tadeusza Kościuszkę 24 marca 1794 roku na krakowskim Rynku; Wikiźródła]
Powstanie kościuszkowskie – to powstanie narodowe przeciw Rosji, a następnie także przeciw Prusom, trwające od 24 marca do 16 listopada 1794 roku. Objęło swym zasięgiem prawie wszystkie dzielnice ówczesnego państwa polskiego. Przyczyną wybuchu walk był II rozbiór Polski i groźba kolejnego podziału kraju pozostającego pod rządami targowiczan, faktycznie zaś pod okupacją rosyjską. Nie bez znaczenia była rewolucja we Francji, wzmagająca rewolucyjne nastroje w Polsce. Powstanie przygotowały osoby związane ze Stronnictwem Patriotycznym w kraju i na emigracji.
Miało ono ogromny wpływ na rozwój polskiej myśli politycznej, próby Kościuszki wciągnięcia do walki mas ludowych i radykalizm społeczny jakobinów tworzyły tradycję nurtu lewicowego polskich ruchów wolnościowych, łączących walkę o niepodległość z programem reform społecznych
Po upadku powstania Austria, Prusy i Rosja dokonały w 1795 roku III rozbioru Polski.
I. Wydawnictwa zwarte
- 190 rocznica Insurekcji Kościuszkowskiej : (materiały z sesji 16 maja 1984 roku) / red. Mieczysław Adamczyk, Henryk Suchojad. - Kielce : Oddział Doskonalenia Nauczycieli, 1986, sygn. TI 2197
- 200 rocznica powstania kościuszkowskiego / pod red. Henryka Kocója. - Katowice : Uniwersytet Śląski, 1994, sygn. TG 80301
- Bitwa pod Racławicami / Jan Lubicz-Pachoński. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, sygn. TG 57734
- Blaski i cienie insurekcji kościuszkowskiej / Krzysztof Bauer. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1982, sygn. TG 75654, 48706-07
- Bohater spod Racławic / Marek Ruszczyc. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1985, sygn. TG 57390
- Insurekcja kościuszkowska / Mirosław Francić. - Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, sygn. TG 65499, 65667, NG 38993, SG 31387
- Kościuszko po Insurekcji 1794-1817 : dwa fragmenty / Jan Lubicz-Pachoński. - Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1986, sygn. TG 60343, SG 29164
- Naczelnik w sukmanie / Andrzej Zahorski. - Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, sygn. TG 88992, TCz 68742, NG 39921, SG 33490
- Nie znam takiego monarchy : [Jan Kiliński] / Dionizy Sidorski. - Katowice : "Śląsk", 1982, sygn. TG 49315
- O dobrym Naczelniku i niezłomnym Rycerzu / [wybór i oprac.] Andrzej Kijowski. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1984, sygn. TG 53374
- Powstanie kościuszkowskie 1794 / Bartłomiej Szyndler. - Warszawa : "Ancher", 1994, sygn. TG 73241, NG 41872, SG 35894
- Powstanie kościuszkowskie w dokumencie archiwalnym / oprac. Barbara Sobolowa. - Warszawa : Ministerstwo Obrony Narodowej, 1985, sygn. TG 57039, 57374, NG 46188, 37171, SG 29479
- Sprzysiężenie Jakuba Jasińskiego / Zdzisław Sułek ; Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej. - Warszawa : Ministerstwo Obrony Narodowej, 1982, sygn. TG 48671
- Stanisław August w insurekcji kościuszkowskiej / Zbigniew Góralski. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, sygn. TG 64893
- Śląsk a insurekcja kościuszkowska / Zdzisław Janeczek, Henryk Kocój. - Katowice : Śląski Instytut Naukowy, 1986, sygn. 58350
- Tadeusz Kościuszko - w 200 [dwusetną] rocznicę wybuchu powstania : (propozycje rozwiązań metodycznych dla nauczycieli historii) / Marian Dąbrowa ; Wojewódzki Ośrodek Metodyczny. - Kraków : Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, 1993, sygn. TI 2708
- Tadeusz Kościuszko 1746-1817 / Bartłomiej Szyndler. - Warszawa : "Bellona", 1991, sygn. TG 69526
- Tadeusz, syn Ludwika i Tekli / Tadeusz Kruk. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, sygn. TG 39734, SG 20514
- Trzy powstania narodowe : kościuszkowskie, listopadowe, styczniowe / Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski. - Warszawa : "Książka i Wiedza", 1997, sygn. TG 78070
- Uniwersał połaniecki / oprac. Jerzy Topolski. - Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1984, sygn. TG 52991, 53249, SG 26083
- Uniwersał połaniecki / oprac. Jerzy Topolski. - Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1984, sygn. TG 54728
- Wielka Rewolucja Francuska a Polska : zarys stosunków dyplomatycznych polsko-francuskich w okresie Sejmu Wielkiego i powstania kościuszkowskiego : (problemy wybrane) / Henryk Kocój. - Warszawa : "Pax", 1987, sygn. TG 62662
- Wojciech Bartosz Głowacki : chłopski bohater spod Racławic i Szczekocin / Jan Lubicz-Pachoński. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, sygn. TG 60170-71, SG 29165
- Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego / Krzysztof Bauer ; Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej. - Warszawa : Ministerstwo Obrony Narodowej, 1981, sygn. TG 44882, 45113, NG 34869
- Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy / Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk. - Warszawa : Ministerstwo Obrony Narodowej, 1987, sygn. TG 62740, SG 30270
- Wódz kosynierów Tadeusz Kościuszko / Jan St. Kopczewski. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1985, sygn. SG 27383
- Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 roku / Stanisław Herbst. - Warszawa : "Książka i Wiedza", 1983, sygn. TG 50996-97, NG 35907
- Zwycięstwo czy klęska? : w 190 rocznicę powstania kościuszkowskiego : praca zbiorowa / pod red. Henryka Kocója. - Katowice : Uniwersytet Śląski, 1984, sygn. NG 36294
II. Artykuły z czasopism
- Jego imię jest Polska / Adam Wójcik-Łużycki.// Dzikovia. - 2011, 45, s.2-5
- Językowy obraz wodza powstania z roku 1794 / Józef Jaworski.// Język Polski. - 2012, nr 1, s. 62-69
- Kościuszko : scenariusz apelu / Agnieszka Rottau-Bracka.// Biblioteka w Szkole. - 2013, nr 10, s. 23-25.
- Powstanie Kościuszkowskie w obrazach - lekcja historii w pracowni komputerowej / Urszula Szymańska-Kujawa.// Wiadomości Historyczne. - 2006, nr 2, s. 90-97
- Tadeusz Kościuszko i powstańczy etos w szkolnych podręcznikach historii XXI wieku / Barbara Kubis.// Wiadomości Historyczne. - 2008, nr 2, s.27-37
- Trzy powstania narodowe / Aleksandra Janas.// Dzikovia. - 2006, nr 28, s.3-5
- Wielki przez rozum, cnoty i waleczne sprawy : Tadeusz Kościuszko - inscenizacja dla szkoły podstawowej i gimnazjum / Katarzyna Dyrcz.// Wychowawca. - 2009, nr 7-8, s. 34-35